گهواره (دالاهو) - جهان ایران

گهواره (گهواره=فارسی-گاواره=اسم محلی-کردی) یکی از شـهرهای استان کرمانشاه درون غرب ایران و یکی از دوشـهر شـهرستان دالاهو است. زلزله درگهواره فاصله آن که تا شـهر کرمانشاه مرکز استان ۹۰کیلومتر مـی‌باشد و در تاریخ۱۳۷۹/۰۳/۱۱ از سوی وزارت کشور بـه شـهر تبدیل شد. زلزله درگهواره مردمان قلخانی این منطقه از (هفت ماله بان سیری ایوان) ایل کلهر ایوان غرب مـی‌باشند. گهواره مرکز بخش گهواره مـی‌باشد کـه بنا بـه آمار سال ۱۳۸۵ جمعیت کل بخش گهواره۲۰۷۸۶نفر مـی‌باشد

گهواره درون لغت نامـه دهخدا

در لغت نامـه دهخدا درون مورد گهواره چنین آمده است.

“گهواره . [ گ َهَْ رَ / رِ ] (اِخ ) قصبه ٔ مرکز بخش گوران شـهرستان شاه آباد. واقع درون ۴۸هزارگزی شمال باختری شاه آباد (از طریق راه فرعی اتومبیل رو گردنـه ٔ پنج سواره ۴۰ هزار گز از راه مالرو) و ۲۶هزارگزی شمال خاوری کرند و ۳۰هزارگزی جنوب باختری کوزران مرکز دهستان سنجابی درون کنار رودخانـه زمکان . مختصات جغرافیـایی آن بـه شرح زیر است : زلزله درگهواره طول ۴۶ درجه و ۲۵ دقیقه ، زلزله درگهواره عرض ۳۴ درجه و ۳۲ دقیقه ارتفاع ۱۴۶۴ گز. قصبه درون باختر رودخانـه بر روی بلندی و مسلط بر باغستانـها و قلمستان بسیـار بنا گردیده هست . ارتفاعات مجاور با جنگل کوتاه و دامنـه های مسطح خاکی و زمـینـهای زراعتی منظره ٔ زیبایی بـه آن بخشیده هست . هوای آن سردسیر و ییلاقی هست . گهواره مرکز دهستان گوران هست . جمعیت قصبه درون حدود ۲هزار تن هست . آب آن از رودخانـه ٔ زمکان تأمـین مـیشود. محصول عمده ٔ آن انواع مـیوه و بخصوص سیب آن بکثرت و خوبی معروف هست و یکی از محصولات عمده و مرغوب آن توتون هست که بخوبی و مرغوبی درون کرمانشاه و کردستان مشـهور مـیباشد و علت مرغوبی توتون ، اولاً وضع هوا و ثانیـاً تخصص کشاورزان هست . درون سالهای اخیر راه فرعی از گهواره بـه شاه آباد و کوزران مرکز دهستان سنجابی احداث شده هست . راه شاه آباد از طریق آبادی سلیمانی و گردنـه ٔ پنج سواره و آبادی چنکر گذشته درون ۷هزارگزی شاه آباد بـه شوسه ٔ قصرشیرین مـیرسد. (از فرهنگ جغرافیـایی ایران ج ۵).”[۹]

مساحت شـهر

مساحت کلی شـهر گهواره ۱٫۲۶ کیلومتر مربع مـی‌باشد؛ کـه از سمت شمالغربی بـه جاده باباشاه احمد و توتشامـی از سمت شمالشرقی بـه جاده کبودجوب و از سمت جنوبشرقی از سمت مـیدان امام علی و بلوار ولیعصر بـه کوزران (شرق) و اسلام‌آباد غرب بسمت جنوب ختم مـی‌شود

شریـان های وروردی و خروجی شـهر

مسیر های ورودی و خروجی بـه شـهر گهواره مطابق با شماره گذاری تصویر زیر بشرح زیر مـی باشد.

مسیر شماره ۱ : این مسیر اصلی ترین راه ارتباطی شـهر گهواره مـی باشد کـه ارتباط بین شـهر گهواره و اسلام آباد غرب را مـیسر مـی سازد. طول این جاده که تا اسلام آباد غرب حدود ۴۶ کیلومتر مـی باشد.

مسیر شماره ۲ : این مسیر کـه جزو راههای ارتباطی فرعی گهواره مـی باشد. این شـهر را بـه روستای توتشامـی کـه یکی از مکان های مقدس یـارسان مـی باشد. متصل مـی کند کـه در نـهایت بـه کرند غرب منتهی مـی شود.این مسیر که تا حدودی آسفالت و بقیـه خاکی مـی باشد. فاصله گهواره که تا توتشامـی ۹.۳کیلومتر مـی باشد. کـه در نـهایت از این جاده بـه کرند غرب ۵۰ کیلومتر فاصله دارد.

مسیر شماره ۳ : این مسیر گهواره را بـه بزرگراه راه کربلا از طریق روستای برزه ارتباط مـیدهد.که ۶۷ کیلومتر با بزرگراه کربلا درون خارج از اسلام آباد غرب ؛ بین جاده اسلام آباد غرب -کرمانشاه فاصله دارد.

مسیر شماره ۴ : این مسیر گهواره را بـه کوزران و شـهر کرمانشاه مرکز استان کرمانشاه متصل مـی کند.طول این جاده که تا کوزران ۳۲ کیلومتر ۸۴ کیلومتر مـی باشد.

مسیر شماره ۵ : این مسیر فرعی کـه از کنار زیـارتگاه و گورستان بابا اسکندر مـی گذرد . مسیری هست که ارتباط شـهر گهواره با باغات شمال گهواره مانند زله ناو ؛ تاش کو و کبودجوب برقرار مـی سازد.

مسیر شماره ۶ : این مسیر کـه از راه روستاهای بریـه خانی و نیلک مـی گذرد گهواره راه بـه برگزاره راه کربلا و کرند غرب مرکز شـهرستان دالاهو متصل مـی کند. لازم بـه ذکر هست که این مسیر بـه به سد زمکان راه دارد و مناطق سر سبز و زیبایی را با وجود باریک بودن مسیر خواهید دید. و فاصله آن با کرند غرب ۳۸ کیلومتر مـی باشد.

مذهب

مردم این دیـار از قدیم الایـام دارای آیین اهل حق بوده‌اند

جمعیت گهواره

بر طبق آمار رسمـی مرکز امار ایران درون سرشماری سال ۱۳۸۵ بخش گهواره با ۴۶۰۰خانوار دارای جمعیتی بالغ بر۲۰هزار نفر هست که از این مقدار۱۰۰۱۵نفر مرد و۱۰۵۶۱نفر زن هستند.

رشد جمعیت درون گهواره

بر اساس نتایج بـه دست آمده از نتایج مرکز امار ایران. جمعیت گهواره از مـهرماه سال۱۳۷۰شمسی که تا آبان۱۳۹۰ رشد نزولی داشته و جمعیت این شـهر از۵۱۴۲نفر درون مـهر۷۲ به۴۶۱۹نفر درون سال۹۰ کاهش یـافته است؛ کـه از عمده دلایل آن مـی‌توان بـه نبود اشتغال و مـهاجرت اهالی بـه شـهرهای دیگر بوده است. درون نمودار روبرو شاهد این کاهش هستیم.

جمعیت بیسواد و باسواد گهواره

بر طبق اعلام مرکز امار ایران(۱۳۸۵) از۱۳۰۰۲نفر جمعیت باسواد بخش گهواره ۷۰۳۰نفر مرد و ۵۹۷۲نفر زن هستند و از۵۸۳۹بیسواد این بخش ۲۰۷۲نفر مرد و۳۷۶۷زن بودند.

جمعیت شـهر گهواره از بین سی شـهر استان کرمانشاه درون رتبه شانزدهم بعد از بیستون و قبل از کوزران قرار دارد که۴۶۱۹ برآورد شده است.۳ کـه رتبه دوم از بین ۱تا ۵ را به منظور احتمال شـهرستان شدن را دارد.

۱ کرمانشاه کرمانشاه ۸۵۱٬۴۰۵ ۱ ۲ اسلام‌آباد غرب اسلام‌آباد غرب ۹۴٬۶۹۹ ۱ ۳ کنگاور کنگاور ۵۳٬۴۴۹ ۱ ۴ جوانرود جوانرود ۵۱٬۴۸۳ ۱ ۵ هرسین هرسین ۴۹٬۹۶۷ ۱ ۶ سنقر سنقر ۴۴٬۹۵۴ ۱ ۷ صحنـه صحنـه ۳۶٬۵۴۲ ۱ ۸ سرپل ذهاب سرپل ذهاب ۳۵٬۸۰۹ ۱ ۹ پاوه پاوه ۲۳٬۷۰۴ ۱ ۱۰ روانسر روانسر ۲۱٬۲۵۰ ۱ ۱۱ گیلانغرب گیلانغرب ۲۰٬۹۲۲ ۱ ۱۲ قصر شیرین قصر شیرین ۱۷٬۹۵۹ ۱ ۱۳ تازه‌آباد ثلاث باباجانی ۱۲٬۰۸۰ ۱ ۱۴ کرند غرب دالاهو ۸٬۳۱۱ ۱ ۱۵ بیستون هرسین ۵٬۱۰۷ ۲ ۱۶ گهواره دالاهو ۴٬۶۱۹ ۲

مشاغل و فعالیت مردم

کشاورزی

بخش کشاورزی یکی از مـهمترین بخشـهای فعالیت این شـهر مـی‌باشد. اکثریت مردم ان کشاورز بوده نخود و گندم از محصولات عمده‌ای هست که درون زمـینـهای کشاورزی آن از دیرباز کشت مـی‌شود و هم اکنون دو سد بزرگ زمکان و آزادی درون دست احداث مـی‌باشد؛ کـه با اجرایی شدن این طرح ۸۰۰هکتار از زمـینـهای منطقه زمکان و ۱۲۰۰ هکتار از زمـین‌های بالا دست ازنعمت آب برخوردار مـی‌شوند گهواره بـه یکی از قطب‌های کشاورزی و باغداری کرمانشاه تبدیل شده است.[۱۰]

باغداری

این شـهر دارای باغات زیـادی مـی‌باشد کـه عمدتاً سیب مـی‌باشد و دارای شـهرت خاص خود است. سیب گلاب و لبنانی عمده‌ترین نوع سیب موجود درون گهواره مـی‌باشد. گستره باغهای گهواره بـه قدری هست که آنـها را بـه محلات مختلف تقسیم‌بندی نموده‌اند از جمله”بان کولمانان. زغال سنگ-زلناو-دیمانی و… درون سالیـان اخیر تگرگ[۱۱] ,سرمازدگی[۱۲]، خشکسالی[۱۳] و آتش‌سوزی باعث خسارات فراوانی بـه باغداران این منطقه شده است. درون خشکسالی‌های اخیر مـیزان باغ‌های گهواره بـه کمتر از نصف رسیده‌است.درسال۱۳۹۱ از سطح ۶۰۰هکتار باغات مثمر گهواره بیش از ۹۰۰۰ تن سیب با ارزش بیش از ۸۰ مـیلیـارد ریـال روانـه بازار مصرف شده است.[۱۴]

نگارخانـه باغ‌های گهواره

• سیب سرخ -گهواره تابستان۹۳

• سیب -گهواره تابستان۹۳

• درخت سیب -گهواره تابستان۹۳

• شکوفه‌های زیبای سیب

• طبیعت زیبای گهواره

• کوچه باغ درون گهواره

• تمشک وحشی درون باغات گهواره

دستاورد و موسیقی

گهواره مـهد تنبور سازی با شـهرت جهانیست. ساز «تنبور» قدیمـی‌ترین ساز مضرابی ایران هست که با توجه بـه نقوش سنگی بـه جا مانده، حکایت از قدمتی چند هزار ساله دارد. تنبور یکی از پرطرفدارترین و پرمخاطب‌ترین سازهای موسیقی نواحی ایران هست و حوزه اصلی رواج این ساز استان کرمانشاه و دو منطقه صحنـه و گهواره‌است. جذابیت این ساز، بـه دلیل ماهیت اجرای مقام‌ها و جنبه عرفانی و معنوی بـه تدریج پا را از دایره ایران فراتر و در اروپا و آمریکا نیز، بـه این ساز و اجرای آن توجه و رویکرد فراوان شده‌است. با استفاده از قراین و شواهدی کـه وجود دارد ساز تنبور بـه شش هزار سال قبل بر مـی گردد مـهمترین مدرک این ادعا کشف مجسمـه ای درون حوالی مقبره حضرت دانیـال نبی درون شوش هست که درون ان دو مرد دیده مـیشوند کـه در دست یکی از آنـها تنبور دیده مـیشود و مشغول نواختن است.که قدمت آن بـه زمان قبل از ظهور حضرت موسی بر مـیگردد. و در گهواره بصورت حرفه ای ساخته مـیشود.[۱۵] زبردست‌ترین استاد تنبورسازی آقای اسدالله فرمانی هم درون این شـهر اقامت دارند کـه تنبورهای دست سازه ایشان درون موزه‌های بزرگ و معروف فرانسه جای دارند. گهواره همواره مسکن بزرگان تنبور نواز بوده‌است. سید محمود علوی، کاکی اله مراد حمـیدی، استاد چنگیز فرمانی، استاد خسرو نظری، سید ولی حسینی، استاد طاهر یـارویسی و سید تیمور مـهرابی را از این مـیان مـی‌توان نام برد.

زبان و لباس

زبان مردم گهواره

مردم شـهر گهواره بـه زبان کردی تکلم مـی‌کنند و از نظر طبقه‌بندی سه‌گانـه زبان کردی درون رده گویشـهای کردی جنوبی- کلهری قرار مـی‌گیرد کـه در استان های کرمانشاه ایلام کردستان و شرق عراق و… بـه آن تکلم صورت مـی گیرد کـه دارای زیر شاخه های متعددی است.

لباس مردم گهواره

لباس مردم گهواره اصولا لباس کردی هست که با گذر زمان لباسها از نظر ظاهر تغییر پیدا کرده اند. و به نحوی بین لباس زنان و مردان قدیم گهواره با مردان و زنان کنونی گهواره متفاوت هست که درون زیر بـه گوشـه ای از آن بصورت طبقه بندی شده اشاره خواهد شد.

لباس قدیم گهواره لباس مردان قدیم گهواره

مردان درون گهواره درون دهه های مختلف اکثرا داری کلاه درون شکلهای مختلف سربند و…. بودند کـه در زیر بـه گوشـه هایی از آن اشاره خواهد شد.

عرق چین: کلاهی از جنس نخ یـا ابریشم کـه مردها آن را بر سر مـیگذاشتند و سربند را بـه دور آن مـی بستند.

سربند:دستمالی هست که بـه دور عرق چین یـا همان کلاه مردان پیچیده مـیشد و اکثرا درون این نواحی رنگ آن مشکی و تیره بود.

سخمـه:بر رراهن پوشیده مـیشد جلوی آن کاملا باز بود و دکمـه دار هم بود.

قبا: درون زمان های دورتر پوششی تمام قد بود کـه بر روی سخمـه پوشیده مـیشد.

کلاه: کلاه دوره دار یـا پشمـی نخی – شوکلاو …… درون دوره های مختلف پوششی به منظور سر مردان این دیـار بود. کـه به وفور درون مردان قدیمـی تر دیده مـیشود.

شلوار جافی:شلواری کـه در این منطقه و سایر مناطق مورد استفاده قرار مـیگیرد و به سبب راحتی استفاده از آن استفاده مـیشود از مچ پا باریکتر و هر چه بـه طرف بالا تنـه و کمر بالا مـی اید گشادتر مـی باشد کـه در نـهایت با کش یـا بند شلوار بـه دور کمر بسته مـیشود.

سلته:نیم تنـه ای هست استین دار کـه آنرا مانند کت روی لباس مـی پوشند و در عکسهای قدیمـی این دیـار بـه چشم مـیخورد.

پاپوش(کفش):پاپوش مردم این دیـار درون زمانـهای قدیمـی گیوه و کلاش بوده هست که با گذر زمان جای آن بـه کفشـها درون طرح و ای مختلف تغییر پیدا کرده است.

لباس زنان قدیم گهواره

پوشش زنان درون این ناحیـه هم بـه قسمت های مختلفی تقسیم بندی مـیشده کـه بشرح زیر مـی باشد.و دارای رنگ های زیبایی مـی باشند.

کلاه:کلاهی شبیـه بـه عرق چین مردانـه هست که به منظور بستن دستمال از ان استفاده مـیشود.که درون زنان و ان جوان بـه صورت کلاهی منجوق دوزی شده درون جشنـها استفاده مـیشود.

سربند:مشکی -عالیخانی پارچه ای هست تیره رنگ و اکثرا سیـاه کـه دارای ریشـه های فراوانی درون دو طرف آنست کـه این ریشـه ها توسط زنان کرد این مناطق بـه گونـه ای بافته و زنجیره داده مـیشود و در نـهایت بـه دور کلاه زنانـه پیچیده مـیشود و ریشـه های آن هم بشکل تزئینی قرار داده مـیشود.

پیراهن:پیراهن زنان کرد برحسب سن و سال و نوع سلیقه متفاوت هست بدین صورت کـه این لباسها اکقرا ار پارچه های گلدار و رنگ روشن کـه بشکل و طرح های مختلف تهیـه شده اند مورد استفاده قرار مـیگیرد.

زیرپوش:زیرپوش مورد استفاده زنان این منطقه ساده و معمولا رنگی متناسب با لباس رو مـی باشد کـه از گردن که تا پشت پا را درون بر مـیگیرد.

شلوار:شلواری گشاد از جنس حریر یـا پشم …

ماشته(روپوش):پارچه ایست مشکی کـه بشکلی خاص دوخته مـیشود معمولا پایین آن دارای ریشـه هایست کـه زنان کرد آنرا زنجیره مـی زنند و مانند شنل روی شانـه زنان انداخته مـیشود و از جلو گردن و روی گره مـیخورد.

سخمـه:بر رراهن مـی پوشند معمولا بدون آستین هست و درون جلو روی با قفلهای تزئینی بسته مـیشود.

زوون (قبا):لباسی هست جلو باز کـه تا پشت پا را مـی پوشاند و معمولا از جنس مخمل هست که درون زمانـهای قدیم رویـه ای ای هم داشت کـه با گذر زمان به منظور جووانترها این رویـه حذف و به پوششی نازک و مخملی تبدیل شده است.

سلته: البسه ایست مانند سخمـه کـه دارای استین هست و کمـی بیشتر را مـی پوشاند و بر رراهن پوشیده مـیشود.

لباس جدید مردم گهواره

با گذر زمان لباسها هم بـه نوعی با شدت های مختلف درون حال تغییر هستند و نوع پوشش مردمان این شـهر هم از این غائله مستثنا نخواهند بود.

لباس مردان جدید گهواره

با گذر زمان لباسهایی قدیمـی مانند سربند-سخمـه- کلاش-گیوه-کلاههای مختلف حذف شده هست و جای خود را بـه بالاپوشـهای جدید و شلوار جافی دادند کـه در حال حاضر مردان این شـهر از آن استفاده مـی کنند.

لباس زنان جدید گهواره

با تغییر لباس و مد بـه طبع لباس قدیم زنان گهواره هم تغییر پیدا کرده و سالهای سال هست که زنان جوانتر از سربند و سایر لباسهای مخصوص زنان قدیمـی و مسن تر استفاده نمـیکنند.

و درون جشنـها عروسی ها و… از لباسهای محلی گفته شده بشکل امروزی تر و شاد تر استفاده مـیکنند و حتی درون این جشن ها عده ای از زنان از سربند و کلاههای منجوقی شاد استفاده مـی کنند.هم اکنون عده ای از ان و زنان این شـهر از لباسهای زیـای محلی و عده ای هم از لباسهای جدیدتر استفاده مـی کنند.[۱۶]

جشن ها درون گهواره

در این منطقه دو عید بزرگ نوروز و خاونکار جشن گرفته مـیشود.

عید نوروز

عید باستانی نوروز هم درون گهواره همراه با سایر نقاط کشور جشن گرفته مـیشود. از روزهای قبل از شروع فروردین ماه و معمولا اسفند خانمـهای خانـه دار بـه کار تمـیزکاری و به اصطلاح خانـه تکانی مشغول مـی شوند.و اعضای خانواده بنا بـه وسع مالی و نیـاز بـه تهیـه لباسهای جدید اقدام مـی کنند.

آخرین پنجشنبه سال

در آخرین پنجشنبه سال کـه در بین مردم ایران بـه پنجشنبه اخر سال مشـهور است.و یکی از رسمـهای قدیمـی و باستانی ایران بشمار مـی رود.مردم این شـهر هم بـه زیـارت اهل قبور مـی روند و با نثار فاتحه و خیرات(شکلات -شیرینی-مـیوه و حلوا)و روشن شمع و چراغ به منظور اموات و مردگان خود طلب آمرزش مـی کنند.

آگرنوروز

چهارشنبه سوری کـه در سایر مناطق کشور درون آخرین سه شنبه سال برگزار مـیشود از قدیم درون این منطقه از قدیم جایگاهی نداشته و در چندسال اخیر بین جوانان اجرا مـیشود اما از قدیم الایـام درون این منطقه شب قبل از نوروز بر روی بام خانـه ها رفته یـا درون حیـاط و کوچه ها آتشی بـه احترام زرتشت و روشنایی و آیین باستانی مرسوم ایرانیـان برپا مـی کنند و اعتقاد دارند کـه آتش نشانـه پاکی و برکت خداوند است. این جشن را آگر نوروز (آتش نوروز گویند) درون سالهای اخیر هم آگر نوروز با تغییر چهره بسیـاری از جشنـهای ایرانیـان مانند چهارشنبه سوری کـه با روشن آتش و پ از روی آن همراه بود تغییر کرده و جوانترها غیر از روشن از انواع ترقه و مواد منفجره دیگر درون این جشن باستانی استفاده مـی کنند.

روز عید نوروز[۱۷]

در روزهای عید نوروز هم اهالی گهواره با چیدن سفره نوروز و گذاشتن مـیوه و شیرینی (مانند نان برنجی) و با روبوسی بـه دید و با روبوسی آغاز سال نو را همراه با دعایی بـه هم تبریک مـیگویند و معمولا بزرگ خانواده بـه کوچکترها عیدی مـی دهد و همراه با هم بـه دید و بازدید از خانـه سایر فامـیلها مـی روند.

آداب عید نوروز به منظور نو عروسان

معمولا خانواده هایی کـه وصلت کرده اند و هنوز درون دوران نامزدی بسر و عروسی نکرده اند درون این روز داماد بـه همراه پدر و مادر راهی منزل خانواده عروس مـیشود و عید نوروز را بـه ایشان تبریک گفته و به نوعروس عیدی داده مـیشود.

آداب عید به منظور خانواده عزادار

در روز عید خانواده و وابستگان نزدیک خانواده هایی کـه به تازگی عزیزان خود را از دست داده اند و سالگرد فوت عزیزانشان فرا نرسیده هست به منزل خانواده آنـها مـی روند و به نوعی درون این زمان شادی آنـها را با غمـهایشان تنـها نگذاشته فاتحه مـیدهند. کـه اصطلاحا بـه آن نوعید گفته مـیشود.

روز دوم نوروز

روز دوم عید مردان گهواره بـه سوی روستای توتشامـی کـه جایگاه رهبر مذهب اهل حق (سید نصرالدین حیدری) مـی باشند مـی روند و فرا رسیدن عید نوروز را بـه ایشان تبریک مـیگویند.

روز سیزده نوروز

مردم گهواره هم مانند سایر هموطنان درون این روز بـه دامان طبیعت مـی روند و اخرین روز از نوروز را با هم و در کنار هم جشن مـی گیرند.

عیدخاونکار[۱۸]

شب اول خاونکار

خاونکار از مـهمترین مراسم و اعیـاد مردم اهل حق مـی باشد.که درون اواسط آبانماه مـی باشد.و مدت زمان آن سه روز مـی باشد و در این سه روزه مردم روزه دار مـی باشند.و بـه نوعی بعد از پایـان سال زراعی و شکر گذاری برگزار مـیشود.شب اول شروع روزه داری مردم با تهیـه سیب یـا انار ,نیـاز تهیـه مـی کنند و به خانـه سید پیر یـا جم خانـه مـی رود.و بـه تنبور نوازی یـا خواندن دعا مشغول مـیشوند با اجازه سید نیـاز ها تقسیم بـه اندازه مساوی تقسیم مـیشوند و بعد از آن دعای نیت روزه داری خوانده مـیشود.و از سحرگاه آن شب روزه داری آغاز و تا غروب بـه طول مـیکشد.

و عده ای دیگر هم هر شب بـه جم خانـه مـی روند با خواندن سرودهای مذهبی تنبور و نذر و نیـاز مشغول مـیشوند.

روز سوم خاونکار

روز سوم خاونکار با نذری آغاز مـیشود کـه باید یک خروس قربانی شود.به اینصورت کـه از صبح خروسی را قربانی مـی کنند و آنرا بحالت آب پز شده (شوربایی)تهیـه مـی کنند و تا بعد اظهر کـه که این کار طول مـیکشد همراه با سه کیلو برنج کـه با روغن حیوانی تهیـه شده هست و نیـاز – همراه با مراسم دینی خاص با حضور سید و خواندن دعای معروف مراسم نذری بـه اتمام مـی رسد و بعد از اتمام ساعات روزه داری بـه قسمت نذری بین مردم اقدام مـی کنند. و اینگونـه روز سوم روزه داری هم بـه پایـان مـی رسد.

روز عید خاونکار

بعد از سه روز روزه داری و قربانی درون نـهایت درون روز چهارم همانند عید نوروز مردم گهواره برخلاف سایر روستاها و شـهرهای اطراف سفره عید را برپا مـی کنند.که معمولا شیرینی شکلات و مـیوه و… را روی آن گذاشته اند سه روز روزه داری خود را جشن گرفته و از صبح همان روز بـه دید و بازدید دوستان آشنایـان و خانواده خود رفته و بزرگان خانواده هم بـه فرزندان کوچک خود عیدی مـی دهند. و عید خاونکار را بـه آنـها تبریک مـی گویند.برخی نیز بـه زیـارت آرامگاه بزرگان دینی خود مـی روند.

بابااسکند و درخت دوازده امام

یکی از درختان مقدس قدمگاه درون این شـهر، درخت «منزل باوه اسکندر» است. درون قبرستان شـهر گهواره، درخت «وزم» کهن‌سالی وجود دارد کـه مردم آن را منزل «باوه اسکندر» مـی‌نامند و آن را متبرک مـی‌دانند. ومردم با هزینـهٔ خود، اطراف این درخت را دیوارکشی کرده‌اند و معمولاً درون مناسبت‌های مختلف درون آنجا مراسم برگزار مـی‌کنند درخت «منزل دوازه ایمام» نیز از درختان مقدس قدمگاه درون استان کرمانشاه است. درون شـهر گهواره نزدیک جم خانـه شـهر، محلی وجود دارد کـه در آن، چنار کهن‌سالی وجود دارد کـه مردم بـه آن معتقدند و آن را مقدس مـی‌گمارند. مردم منطقه آنجا را قدمگاه یـا منزل دوازده امام مـی‌دانند و بر این باورند کـه دوازده امام از آنجا عبور کرده‌اند. معمولاً مردم این مناطق زمانی کـه مراسم یـا نذری داشته باشند، بـه این محل مـی‌آمدند و اغلب قربانی مـی‌د.

اکثر بافت شـهر از لحاظ ساختمانی درون قسمت سنتی آن واقع شده است؛ کـه ساختمانـهای این نواحی متشکل از گل و چوبو سنگ و خشت هست که بـه تدریج و با گذر زمان جای خود را بـه ساختمانـهایی با مصالح و طرحهای جدید مـی‌دهند

سراسر نمای شـهر گهواره درون روز بهمراه باغهای اطراف

روستای تابعه

از روستاهای تابعه شـهر گهواره مـی‌توان بـه گوراجوب، سرآسیـاب، باباشاه احمد، چغابور، توکان، کچک بل، زوله، سراب سیدیعقوب، توتشامـی، کنـه رشید، دوشمـیان، ویله، نیلک بریـه خانی، زاوله، سرخک و.. نام برد

ویژگی طبیعی

آب و هوا

شـهر گهواره از نظر آب و هوایی درون منطقه مدیترانـه‌ای قرار دارد ایستگاه هواشناسی گهواره کـه بصورت خودکار مـی‌باشد درون سال۱۳۸۷ بـه بهره‌برداری رسیده است[۱۹]

بارندگی شـهر گهواره

نمودار دما و مـیزان بارندگی گهواره درون سال ۱۳۹۲ درون سالهای اخیر با وقوع خشکسالی درون سطح کشور این شـهر هم از این بلا درون امان نمانده هست و مـیزان بارندگی درون آن بطور چشمگیری کاهش یـافته است.

بیلبائو نمودار آب و هوا (راهنما) ژ ف م آ م ژ ژ آ س اُ ن د مـیانگین بالاترین و پایین ترین دما بـه مقیـاس سانتیگراد بارندگی بـه مقیـاس مـیلی‌متر منبع: [۱] [نمایش]مقیـاس فارنـهایت و اینچ [نـهفتن]آب و هوای گهواره ژانویـه فوریـه مارس آوریل مـــــه ژوئـن ژوئیـه اوت سپتامبر اکتبـر نوامبر دسامبر سـال گرم‌ترین
C° ۱۰٫۴ ۱۶٫۴ ۲۴ ۲۵ ۳۴٫۶ ۳۸ ۳۹ ۳۷ ۳۲ ۳۴ ۲۵٫۲ ۱۳ ۱۵ مـیانگین گرم‌ترین‌ها
C° ۶٫۹ ۸٫۶ ۱۷٫۱ ۱۹٫۸ ۳۰٫۵ ۳۶ ۳۷٫۱ ۳۴٫۸ ۲۸٫۲ ۱۵٫۳ ۱۰٫۱ ۹٫۶ ۳۷٫۱ مـیانگین سردترین‌ها
C° -۳٫۹ -۳٫۴ ۲٫۸ ۷٫۴ ۱۲٫۲ ۱۴٫۶ ۱۷٫۲ ۱۵٫۱ ۸٫۶ ۱٫۴ -۴٫۴ -۳٫۸ ۱۰ سردترین
C° -۱۰٫۲ -۹٫۲ -۲٫۶ ۵٫۲ ۸٫۲ ۱۲ ۱۴ ۱۲ -۱ -۲ -۸٫۲ -۸٫۲ -۲۷ منبع: درگاه ملی آمار[۲۰] رودخانـه‌ها

مـهمترین رودخانـه‌ای کـه از این شـهر مـی‌گذرد کـه جزء بزرگترین رودخانـه‌های غرب مـی‌باشد زمکان نام دارد و از روستای توت شامـی سرچشمـه مـیگیرد کـه بعد از گذر از گوراجوب و گهواره و جاماسب درون حوالی روستای بانزلانی بـه سد آزادی مـی ریزد کـه پس از عبور از جوانرود و پاوه درون جهت جنوب شرقی بـه شمال غربی از کشور خارج شده و عراق مـی‌ریزد و در خاک عراق بـه رودخانـه سیروان مـی‌پیوندند[۲۱] و هم اکنون مشغول احداث سد روی ان مـی‌باشند کـه این کار باعث بـه زیر اب رفتن روستاهای اطراف شده‌است و دو سد آزادی و زمکان روی آن ساخته مـی‌شود.طول این رودخانـه ۵۰کیلومتر است.ساخت سد آزادی روی این رودخانـه باعث ذخیره و مـهار ۳۵ مـیلیون متر مکعب آب روان و تحت پوشش قرار گرفتن ۳۰۴ هکتار از زمـینـهای زراعی استان مـیشود.[۲۲] کـه باعث ایجاد یک فضای زیبا و توریستی درون این منطقه شده است.

کوه‌های گهواره

گهواره درون مـیان رشته کوه‌های زاگرس قرار دارد کـه در غرب و جنوب ایران امتداد دارد؛ کـه حاصل از برخورد دو صفحه تکتونیکی اوراسیـا و عربستان است.

از کوه‌های معروف این شـهر هم مـی‌توان بـه قلعه قاضی-بزهو (بزه هو)-تاشکو نام برد اطراف این شـهر همانند دهانـه آتشفشان مـی‌باشد بطوریکه شـهر مـیان کوهستان محاصره شدهاست. عمده پوشش این کوه‌ها را جنگلهای بلوط تشکیل مـی‌دهند

نام موقعیت ارتفاع رشته کوه قلعه قاضی شمال شرق گهواره ۲۳۷۰ متر[۲۳] رشته کوه زاگرس بزهو جنوب غربی گهواره ۱۹۳۰ متر[نیـازمند منبع] رشته کوه زاگرس قُته بالیله جنوب شرقی گهواره – متر (تقریبی)[نیـازمند منبع] رشته کوه زاگرس کوه قلعه قاضی

کوه قلعه قاضی درون شمال شرق گهواره قرار دارد ارتفاع آن ۲۳۷۰متر مـی‌باشد. قلعه قاضی درون مـیان لقیـهٔ کوه‌ها درون نقطه‌ای استراتژیک قرار دارد بگونـه‌ای کـه بر محیط پیرامون خود دید کاملی دارد. شکل ظاهری قله کوه شبیـه بـه یک قلعه مـی‌باشد. داستانـهایی درون بین مردم وجود دارد کـه در زمان ساسانیـان فرماندهی بنام قاضی درون این منطقه و قلعه وجود داشته کـه وجود این فرمانده مقتدر خار چشمـی بوده به منظور دشمنان این آب و خاک. از آنجا کـه بسیـاری از ابنیـه‌های تاریخی و.. . درون قله این کوه آثاری از بناهای تخریب شده قدیمـی بـه چشم مـی‌خورد کـه بعد از سالیـان سال هنوز هم آثاری از ساروج درون آنـها بـه چشم مـی‌خورد[۲۴]

کوه بزهو کوه قته بالیله

مراتع و جنگلداری

بخش گهواره با ۷۷۲۵۰ هکتار جنگل و ۱۶۷۲۵ هکتار مرتع یکی از بخش‌های غنی از منابع طبیعی درون استان کرمانشاه و مرکز اصلی طرح صیـانت از جنگل‌های زاگرس درون استان کرمانشاه هست که نشان دهنده غنی بودن منطقه گهواره از منابع طبیعی است.

در جنگلها و مراتع اطراف گهواره گونـه ای از درختچه های بلوط بـه وفور یـافت مـیشود کـه به آن دار مازو گفته مـیشود این نوع از بلوط از شمالغربی زاگرس شروع شده و تا گهواره ادامـه پیدا مـیکند و پس از این منطقه بصورت پراکنده درون سایر مناطق مانند لرستان دیده مـیشود.[۲۵]

در سالهای اخیر به منظور جلوگیری از قطع درختان مراتع و جنگلهای اطراف گهواره از سوی روستاییـان کـه به عنوان سوخت از آن استفاده مـی کنند توزیع ابگرمکن های خورشیدی درون این روستاها صورت گرفته هست که فشار روی جنگلها را کاهش مـی دهد.[۲۶]

نگارخانـه مراتع گهواره

• درختی کهنسال درگهواره

• برگهای زیبای بلوط-دار مازور

سیل

آب شرب گهواره از طریق رودخانـه توتشامـی تامـین مـیشود.در سالیـان اخیر با بارش باران و طغیـان این رودخانـه خطوط انتقال آب گهواره دچار شکستگی شده است.و بـه زیر ساخت های شـهری خساراتی وارد کرده است. و باعث قطع آب شـهروندان شده است.[۲۷]

زلزله

استان کرمانشاه یکی از استان‌های زلزله خیز ایران بشمار مـی‌رود. بنابر امار شبکه لرزه‌نگاری استان کرمانشاه، گهواره یکی از نقاطیست کـه بیشترین مـیزان لرزه درون ان بـه ثبت رسیده است[۲۸] کـه بیشتر این زلزله تنـها با تجهیزات لرزه‌نگاری قابل تشخیص بوده است. درون سال ۱۳۸۷ بیشترین زلزله درون استان کرمانشاه درون اطراف گهواره رخ داده‌است کـه بنا بـه گزارش شبکه لرزه‌نگاری استان کرمانشاه تعداد ان ۲۳ مورد بوده‌است

علاوه بر موارد ذکر شده درون مطالب فوق گهواره جایگاه بزرگانی چون:

غلامرضا رشید یـاسمـی

متولد ۲۹ آبان سال ۱۲۷۵ شمسی(نویسنده، مورخ، شاعر معاصر، مترجم واستاد سابق دانشگاه تهران) فرزند محمد ولی خان گورانی شاعر- نقاش-خوشنویس ملقب بـه خان خانان (مـیر پنج)[۱] و پدر سیـامک یـاسمـی و شاپور یـاسمـی (گارگردان و فیلمسازان مطرح قبل انقلاب کـه دارای استودیو فیلمسازی بودند -همسر دلکش (خواننده) هست. جد مادری او شاهزاده محمدباقر مـیرزای خسروی نویسنده داستان شمس و طغرا بود.

بعد از پایـان تحصیلات بـه کرمانشاه برگشت بـه استخدام اداره فرهنگ کرمانشاه درآمد مدتی نیز مدیر مدرسه پهلوی بود. چندی بعد استعفا داد بـه تهران آمد و به استخدام وزارت مالیـه درآمد. چندی هم درون وزارت فر هنگ و دربار بـه کار مشغول شد. بعدها بـه عضویت فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد. رشید یـاسمـی که تا پایـان عمر خود بعنوان استاد درون دانشگاه تهران فعالیت مـی‌کرد.

غلامرضا رشید یـاسمـی درون هجده اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۰ درون تهران درون گذشت.

از جمله آثار تألیف شده رشید یـاسمـی مـی‌توان بـه کتابهای احوال ابن یمـین – نصایح فردوسی -کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او و … تصحیح کتابهای اندرزنامـه اسدی طوسی -اشعار گزیده فرخی سیستانی-دیوان محمدباقر مـیرزای خسروی کرمانشاهی و… ترجمـه کتابهایی چون تاریخ قرن هیجدهم – انقلاب کبیر فرانسه و امپراتوری ناپلئون – ایران درون زمان ساسانیـان و… اشاره کرد.

علی اکبر مرادی

معلم، مقام‌دان، مقام‌خوان، آهنگساز، خواننده و نوازندهٔ صاحب سبک تنبور است[۲۹] وی درون سال ۱۳۳۶ درون گهواره بدنیـا آمد و در سن ده سالگی بعنوان یک نوازنده کامل درون آمد.

در سی سالگی تمام ۷۲ مقام موسیقی مقامـی را آموخت و کار حرفه‌ای خود را از دهه ۵۰ آغاز کرد.

علی اکبر مرادی درون کنار نوازندگی صدای پخته‌ای هم دارند.[۳۰]

در ۳۴ سالگی درون سال ۱۳۷۰ شمسی رتبه اول تبور نوازی راب کرد؛ و در این مدت اجراهای متعددی درون کنسرتهای مشترک با شـهرام ناظری درون ایران و خارج از ایران اجرا کرده است.

مجله sing line او را جزو ۵۰ نوازده براتر دنیـا معرفی کرده هست و از اینرو از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامـی بـه وی مدرک درجه یک هنری اعطا شده است.

علی اکبر مرادی هم اکنون درون تهران اقامت دارد و در آموزشگاه موسیقی یـارسان واقع درون مـیدان بنی هاشم تهران نوازندگی ساز تنبور را بـه هنرآموزان آموزش مـی‌دهد.

اسدالله فرمانی

اسدالله فرمانی متولد ۱۳۳۴ گهواره فرزند شمس‌الله فرمانی و نوه چنگیز فرمانی دو تن از تنبور سازان بنام مـی‌باشد و دستی بر نوازندگی تنبور دارند کـه از شش سالگی وارد این حرفه با حمایت پدربزرگ شد. -به جرات مـی‌توان گفت کـه زبردست ترین[۳۱] و نامـی‌ترین سازنده تنبور مـی‌باشد؛ و هم اکنون درون شـهر گهواره درون کارگاه خانوادگی خود مشغول بـه ساخت تنبورهایی با کیفیت مـی‌باشد چنانچه آوازه این هنر ارزشمند ایشان فراتر از مرزها رفته و تنبورهای ساخته شده بدست ایشان هم اکنون درون بسیـاری از موزهای اروپایی از جمله فرانسه جای خوش کرده است. اسدالله فرمانی بیش از نیم قرن هست که بـه صنعت ساخت تنبور اشتغال دارد و تمام مراحل کار را بدون استفاده از ابزارهای برقی و به کمک دست و ابزارهای ساده و اولیـه انجام مـی‌دهد.

تنبور سازی درون خاندان فرمانی از حدود ۲۵۰سال پیش وجود داشته و موروثی بوده است.

طاهر یـارویسی

طاهر یـارویسی استاد و نوازنده تنبور متولد سال ۱۳۱۹ گهواره مـی‌باشد درون کودکی بـه فراگیری سازهای مقامـی نزد اساتیدی چون استاد چنگیز (ساخت تنبور) فرمانی، سید ولی حسینی و استاد بیرخان پرداخت و هم اکنون بـه آموزش ساز تنبور بـه علاقه مندان مـی‌پردازد؛ و در بسیـاری از جشنواره‌های داخلی و خارجی شرکت کرده هست منجمله، درون سال ۲۰۰۱ درون جشنواره موسیقی آیینی برلین، آلمان – اجرای کنسرت درون سال ۲۰۰۴ درون تاجیکستان و در سال ۱۳۸۴ درون اربیل عراق

لیست اماکن -پارک‌ها و ارگانـهای سطح شـهر گهواره

ردیف مکان مـهمترین‌ها ۱ پارک ها پارک کوهستان
لاله ۲ قبرستان ها بالاجوب
بابا اسکندر
کاکی‌ها ۳ مراکز فرهنگی کتابخانـه عمومـی نور گهواره
کانون پرورش فکری کودکان ۴ مـیدان ها مـیدان امام علی
مـیدان ولایت ۵ مدارس و مـهدها مدرسه ابتدایی استاد شـهریـار (قدیمـی‌ترین)
دبستان ابتدایی راه دانش
دبستان ابتدایی شـهید دستغیب
مدرسه راهنمایی انـه بنت الهدی
مدرسه راهنمایی پسرانـه شـهید بهشتی
دبیرستان انـه حجاب
دبیرستان پسرانـه امام علی
دبیرستان پسرانـه امام خمـینی
مدرسه شبانـه‌روزی
مـهدکودک شـهید رجایی ۶ مساجد مسجد امـیرالمؤمنین گهواره ۷ بانکها و موسسات مالی بانک ملی گهواره
بانک ملت گهواره
بانک کشاورزی گهواره
پست بانک گهواره ۸ اماکن مقدس بابااسکندر
درخت دوازده امام ۹ ارگانـهای نظامـی پاسگاه انتظامـی گهواره
سپاه گهواره ۱۰ مراکز بهداشتی مرکز بهداشت گهواره
درمانگاه گهواره ۱۱ اماکن قضایی شورای حل اختلاف گهواره، دادگستری عمومـی ۱۲ ادارات دولتی اداره گاز گهواره
اداره برق گهواره
اداره آب گهواره
اداره آموزش و پرورش گهواره
تربیت بدنی گهواره
اداره منابع طبیعی گهواره
اداره پست گهواره
مخابرات گهواره
اداره جنگلداری و مراتع گهواره ،کمـیته امداد ۱۳ ورزشی هیئت کوهنوردی گهواره

خیـابانـهای اصلی گهواره

اصلی‌ترین و مـهمترین خیـابان اصلی این شـهر کـه بعد ازبلوار ولیعصر، از مـیدان امام علی شروع و به مـیدان ولایت و سرانجام جاده بابا شاه احمد منتهی مـی‌شود خیـابان امام خمـینی (اصلی) مـی‌باشد کـه تعداد زیـادی از ارگانـهای دولتی نظیر شـهرداری بخشداری مخابرات، کمـیته امداد امام خمـینی، پاسگاه گهواره، اداره آموزش و پرورش منطقه‌ای گهواره، و مسجد امـیرالمؤمنین، بانکهای ملت، ملی، کشاورزی روی این خیـابان قرار دارند و بازار اصلی شـهر هم روی همـین خیـابان قرار دارد اما بعلت باریک بودن خیـابان و عدم تعریض خیـابان امکان ایجاد بلوار و دو لاین مجزا درون این خیـابان وجود ندارد و رفت و آمد درون دو لاین درون همـین خیـابان درون جربان هست و قبلاً هم درون سالیـان گذشته این خیـابان با نرده بـه دو قسمت جدا از هم تبدیل شده بود کـه مشکلاتی به منظور شـهروندان بوجود آورد کـه باعث از مـیان برداشتن آن توسط شـهرداری شد.. و خیـابابان جم خانـه هم یکی دیگر از خیـابان‌های اصلی این شـهر بشمار مـی‌رود.

بلوار

بلوار ولیعصر گهواره تنـها بلوار دایر درون این شـهر مـی‌باشد کـه از سه راهی جاده کوزران -گهواره -اسلام‌آباد غرب شروع شده و تا مـیدان امام علی ادامـه دارد و پمپ بنزین گهواره هم درون این ناحیـه قبل از رسیدن بـه مـیدان ورودی شـهر قرار دارد.

مـیدان‌های شـهر

شـهر گهواره دارای دو مـیدان هست که درون ابتدا و انتهای شـهر قرار دارد مـیدان ورودی کـه امام علی نام دارد؛ و مـیدان دوم هم کـه در انتهای شـهر قرار دارد بـه روستاهایی مثله توت شامـی و بابا شاه احمد و… راه دارد.

مراکز مذهبی

جمخانـه

مردم این شـهر درون محلی بـه اسم جمخانـه گرد هم مـی‌ایند و مراسم و تجمعات خود را درون ان انجام مـی‌دهند و از اماکن مقدس این آیین بشمار مـی‌رود. این مکان درون خیـابان جم خانـه قرار دارد.

مسجد

مسجد امـیرالمؤمنین گهواره درون خیـابان اصلی شـهر جنب بانک کشاورزی واقع شده است.

مراکز آموزشی

مدارس

ازمـهمترین مدارس هم مـی‌توان بـه دبستان استاد شـهریـار کـه هم اکنون ساختمان اصلی ان تخریب شده است-(قدیمـی‌ترین)۱۷ شـهریور-راه دانش-شـهید دستقیب- بنت الهدی- دبیرستان انـه حجاب -دبیرستان امام خمـینی-امام علی و شبانـه‌روزی اشاره کرد

مدرسه ابتدایی مدرسه راهنمایی دبیرستان شبانـه‌روزی استاد شـهریـار (پسرانـه) بنت الهدی صدر (انـه) دبیرستان امام خمـینی (پسرانـه) دبیرستان پسرانـه شبانـه‌روزی شـهید دستغیب (پسرانـه) شـهید بهشتی (پسرانـه) دبیرستان امام علی (پسرانـه) هفده شـهریور (انـه) دبیرستان حجاب (انـه) راه دانش (پسرانـه)

مراکز فرهنگی

کتابخانـه عمومـی نور گهواره

کتابخانـه عمومـی نور گهواره درون سال ١٣٧۶ تاسیس شد وتنـها کتابخانـه عمومـی شـهر مـی باشد کـه در جنوب غربی گهواره قرار دارد. و بیش از ١۶ هزار جلد کتاب دارد کـه شامل بخش مرجع،بخش کودک و مخزن اصلی مـی باشد [۳۲]

فعالیت های کتابخانـه

این کتابخانـه علاوه بر وظیفه اصلی خود کـه در اختیـار قرار کتابها و منابع چاپی بـه علاقه مندان بـه برگزاری نشستهای کتابخوان،مسابقات بـه مناسبتهای مختلف و کلاهس های قصه گویی و فعالیت های فرهنگی دراین شـهر مـی پردازد[۳۳]

آدرس کتابخانـه عمومـی نور

کتابخانـه عمومـی نور درون گهواره، خیـابان فرهنگ جنب مدرسه شـهید رجایی گهواره قرار دارد

۰۸۳۴۳۷۴۲۴۶۳

گورستان‌ها و آرامستان‌های گهواره

اطراف شـهر گهواره دارای گورستان‌های مختلفی است. از جمله بابا اسکندر. بالاجوب. آرامستان کاکی‌ها و… قرار دارد تمام آرامستان‌های مذکور بصورت سنتی مـی‌باشند.

مناطق و محلات

-از مـهمترین محلات این شـهر مـی‌توان بـه باندومان محله بنیـاد شـهید-کانی زاله-گا کش و… اشاره کرد درون گهواره بـه علت وسعت باغات این شـهر آنـهارا بـه محلات جداگانـه‌ای تبدیل کرده‌اند

---

[گهواره (دالاهو) - جهان ایران زلزله درگهواره]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sat, 30 Jun 2018 15:14:00 +0000

---